Özeti: 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Çevre ve şehircilik Bakanlığının yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni verme yetkisi sayma usulü ile belirlendiğinden bu yetki kapsamında olmayan uyuşmazlığa konu yapı ruhsatını düzenleme yetkisinin belediye başkanlığına ait olduğu, işlemin yetki unsuru yönünden açıkça hukuka aykırı olduğu hakkında.
TÜRK MİLLETİ ADINA, Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İstanbul İli, Beşiktaş İlçesi, Dikilitaş Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz için İstanbul Çevre ve ġehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen 21.01.2015 tarih, 2015/01 sayılı yapı ruhsatının istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, davalı yanında müdahilin kiracısı olduğu parsele ilişkin olarak, kiralama amacına uygun olarak yapı ruhsatı alma yetkisi bulunan kiracı tarafından usulüne uygun olarak yapılan ruhsat başvurusunun yasal süresi içerisinde ilgili belediye tarafından sonuçlandırılmaması neticesinde, 644 sayılı KHK’nın 2/1-ç hükmü uyarınca Çevre ġehircilik İl Müdürlüğün’ce düzenlenen dava konusu yapı ruhsatında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı ve davacı yanında müdahil tarafından temyiz edilmiştir.
644 sayılı Çevre Ve ġehircilik Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname “Görevler” başlıklı 2. maddesinin birinci fıkrasının “ç” bendinde “Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki yer verilen mevzuat hükmüne göre Çevre ve ġehircilik Bakanlığının yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni verme yetkisi sayma usulü ile belirlenerek “Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine” ilişkin ruhsat başvurularının ilgili idarece sonuçlandırılmaması halinde devreye girerek ruhsatlandırma yapabileceği açıkça gösterilmiştir.
Öte yandan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının resmi internet sitesinde yer alan ve 81 il valiliğine gönderilen Çevre ve ġehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün 09.01.2012 tarihli, 327-67 sayılı yazısında “644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’nci maddesinin birinci fıkrası (ç), (ğ) ve (h) bentleri ile 7’ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında kalan konularda, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izinlerinin. Bakanlığımız taşra teşkilatı olan Çevre ve ġehircilik Müdürlüklerince düzenleneceği” ifadesine yer verilmiştir.
Dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, mülkiyetlerinde bulunan İstanbul İli, Beşiktaş İlçesi, Dikilitaş Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazı 21.04.1999 tarihli sözleşmeyle benzin istasyonu kurup işletmek için 15 yıllığına (eski ünvanı) … İç ve Dış Tic. A.ġ.ye kiralandığı, 16.08.2007 tarihli sözleşmeyle kira süresinin 26 yıl 5 aya uzatıldığı, söz konusu şirket tarafından Beşiktaş Belediye Başkanlığı’na 12.08.2013 tarih ve 5383 sayılı dilekçe ile yıkım ve inşaat ruhsatı başvurusunda bulunulduğu, davacının muvafakati olmaması nedeniyle Beşiktaş Belediye Başkanlığının 07.10.2013 tarih ve 4107 sayılı işlemi ile reddedildiği, akabinde (yeni ünvanı) … Akaryakıt A.ġ. tarafından yıkım ve inşaat ruhsatı alma istemiyle Çevre ġehircilik İl Müdürlüğüne başvuruda bulunulduğu, bu sırada yine … Akaryakıt A.ġ. tarafından İstanbul 14.Sulh Hukuk Mahkemesine tespit davası açıldığı, Mahkemenin 29.05.2014 tarih ve E:2013/889, K:2014/373 sayılı kararıyla ” davacı kiracının 16.08.2007 tarihli ek sözleşmenin 5.maddesi uyarınca kiralanan taşınmazda imar mevzuatına uygun olmak şartı ile taşınmazda inşaat yapabilmek yetkisine sahip olduğu ve gerekli durumlarda kiraya veren davalı kulübün vekaletname verme yükümlülüğünün bulunduğu” tespitine karar verildiği, bu karara istinaden dava konusu yapı ruhsatının Çevre ġehircilik İl Müdürlüğünce düzenlenmesi üzerine söz konusu yapı ruhsatının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; yukarıda aktarılan mevzuat hükmü uyarınca belirli şartlar altında Çevre ve ġehircilik Bakanlığı tarafından yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni verilebilecek yerlerden olmayan uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin yapı ruhsatı düzenleme yetkisi ilgili Belediye Başkanlığına ait olmasına karşın, davalı Bakanlıkça tesis edilen dava konusu işlemin yetki unsuru yönünden açıkça hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, İstanbul 7. İdare Mahkemesince verilen 14/07/2015 tarihli, E:2015/420, K:2015/1434 sayılı kararın bozulmasına, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.