Bu ve buna ekleyeceğimiz yazı dizilerimizde hem genel olarak kamulaştırmayla ilgili Yargıtay kararlarını, hem de özel olarak kamulaştırma bedelinin tespitiyle ilgili Yargıtay kararlarını yayımlamayacağız. Kamulaştırma bedelinin tespiti konusunda şu yazılarımıza bakabilirsiniz:
- Kamulaştırmada “Gerçek Karşılık” İlkesi
- Kamulaştırmanın İlkeleri (Şartları) Nelerdir?
- Kamulaştırma Bedelinin Geç Ödenmesi Konusunda AİHM Görüşü
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/4868 K:2006/7597 T:20.06.2006
Münavebe ürünü olarak alınan buğday, nohut ve korunganın üretim masraflarının İl Tarım Müdürlüğünden gelen resmi verilerde gösterilen miktarların altında alınmak suretiyle fazla bedel tespiti doğru değildir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/14477 K:2006/444 T:26.01.2006
Bilirkişi kurulunca emsal alınan taşınmazların Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan metrekare değerlerinin karşılaştırılmasında, dava konusu taşınmazın, emsal taşınmazlardan daha değerli olduğu anlaşılmasına rağmen bilirkişi kurullarınca dava konusu taşınmazın emsal taşınmazlardan daha değersiz olduğu kabul edilerek değer biçildiğinden alınan rapor geçersizdir
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/11322 K:2006/6 T:23.01.2006
Kapama zeytin bahçesine net zeytin gelirine göre değer biçilir. BOTAŞ lehine gecen irtifak haklarının taşınmazın değerine etkisi tartışılmadan karar verilemez.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/14025 K:2006/3154 T:20.03.2006
Kamulaştırmasız el atmaya dayanan bedel davalarında da Kamulaştırma Kanunu’nun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Arsa niteliğindeki taşınmaza, emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi gerekir. Dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça, yakın bölgelerde ve benzer yüzölçümlü olması ve değerlendirme tarihine yakın satışların emsal alınması gerekir. Islah edilen miktara da dava tarihinden faiz yürütülmesi gerekir
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi E: 1996/10128 K: 1996/10452 T: 25.11.1996
Somut emsal alınan taşınmaz imar düzenlemesi sonucu meydana gelen parsel, dava konusu taşınmazın ise bu nitelikte olmaması halinde dava konusu taşınmazın emsalle karşılaştırılması sonucu, bulunan değerinden veya kamulaştırılan yüzölçümünden İmar Kanunu’nun 18. maddesinin 2. fıkrasında sözü edilen düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerekmektedir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/11678 K:2006/302 T:26.01.2006
Arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Bilirkişi raporunda objektif değer artırıcı unsur olarak gösterilen hususların kapitalizasyon faiz oranının belirlenmesine esas alınan unsurlar olduğu gözetilir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/13004 K:2006/1225 T:09.02.2006
Kapama fıstık bahçesi niteliğindeki taşınmaza net geliri üzerinden değer biçilir. Değerlendirmenin dava tarihi itibariyle yapılması gerekir. Hüküm altına alınan bedele dava tarihinden faiz yürütülmesi gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/13647 K:2006/1360 T:13.02.2006
Dava konusu taşınmazın niteliği, geometrik durumu, yüzölçümü ve enerji nakil hattının güzergâhı dikkate alınarak irtifak hakkı nedeniyle değer düşüklüğü oranının taşınmazın ve üzerindeki yapının toplam değerinin % 8’inden daha düşük olamayacağı.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2005/13620, K:2006/2158 T:02.03.2006
Dava konusu taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin tespit edilmesi ve bundan sonra boru hattı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve bu oranla taşınmazın tüm değerinin çarpılması sonucu irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/13828 K:2006/1425 T:14.02.2006
Arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve taşınmaza yol, park ve okul yapan idarelerden bedelinin tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gibi irtifak hakkı karşılığının belirlenmesi de doğrudur.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/12916 K:2006/1534 T:16.02.2006
Arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; Dava konusu taşınmazın üzerinde kat mülkiyetli yapı bulunmaktadır. Bu durumda zemine biçilen değerden objektif indirim yapılması gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/13547 K:2006/1560 T:16.02.2006
Kamulaştırma Kanunu’nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların değerinin kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur. Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi E:2005/11313 K:2006/301 T:26.01.2006
Değerlendirme tarihi olan 2003 yılında dava konusu taşınmaz ile, bilirkişi kurulunca emsal kabul edilecek taşınmazların, Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m2 değerlerinin, ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Vergi Dairesinden istenip, dava konusu taşınmazın, emsal taşınmazlara göre üstünlük oranı yönünden bilirkişi kurulu raporu da denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması, doğru görülmemiştir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/12124 K:2007/165 T:23.01.2007
arsa değeri ve tüm yapının (ortak yerleri içerir biçimde) değeri hesaplandıktan sonra arsa payına düşen miktarına göre bağımsız bölümün karşılığı tesbit edilir. Şayet o bağımsız bölüm yapısında değeri etkileyecek özellik ve nitelikte ekstra ilaveler varsa bunlar da göz önünde tutulmak gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/14810 K:2007/699 T:30.01.2007
Özet: Belediye imar planı sınırları dahilinde olup, imar planında yapı yasağı koruma alanı (taşkın alanı) olarak ayrılan taşınmaz arsadır. Bilirkişi kurulu taşınmazı arazi olarak nitelendirerek gelir metoduna göre değerlendirmiştir. Arsa niteliğindeki taşınmaza arazi olarak değer biçen raporun geçersizdir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/14393 K:2007/199 T:23.01.2007
Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedel ile bilirkişi kurulunca belirlenen bedel arasında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 15/11 maddesinde belirtilen mislini aşan önemli oransızlık bulunduğundan yeniden keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden kamulaştırma bedelinin artırılmasına karar verilmesi gerekir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/5510 K:2006/7378 T:15.06.2006
2942 sayılı Kanununun 27. maddesi uyarınca tespit edilen bedel kamulaştırma bedeli değildir. Tarafların uzlaşmaması ve tapuda ferağ verilmemesi halinde, idarece aynı Kanunun 10. maddesine göre acılan tespit ve tescil davasında, aynı Kanunun 15/son maddesine göre değerlendirme bu dava tarihi itibariyle yapılacaktır.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/12120 K:2007/276 T:23.01.2007
Dava konusu taşınmazın niteliği, geometrik durumu, yüzölçümü ve enerji nakil hattının güzergahı dikkate alınarak irtifak hakkı nedeniyle değer düşüklüğü oranının taşınmazın tüm değerinin yüzde otuz oranında olacağı
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/12570 K:2007/383 T:25.01.2007
Kısmi olarak yapılan kamulaştırmalarda arta kalan kesimdeki değer kaybının %50 oranını geçmesi halinde davacıya %50 oranında değer kaybı ile yetinip yetinemeyeceği sorularak yetindiği takdirde bu miktara göre hüküm kurulması, yetinmediği takdirde davalı idareye geri kalan taşınmaz bedelinin tamamını ödemek suretiyle taşınmazın tamamının mülkiyet hakkını kazanma imkanı sağlanmalı ve talebi halinde taşınmaz bedelinin tamamına hükmedilmeli, aksi halde bilirkişi kurullarınca belirlenen değer azalış oranına göre karar verilmesi gerektiği gözetilerek, taraflara yukarıda açıklanan hususlarda beyanda bulunmaları için mehil verilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiği
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/14721 K:2007/507 T:29.01.2007
Davacı, idare tarafından acele el koyma yoluyla kamulaştırılan taşınmaza ilişkin olarak kamulaştırma bedel artırım davası açmıştır. 05.05.2001 tarihinde yürürlüğe giren 4650 sayılı kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi uyarınca mal sahibi olan davacının aktif husumet ehliyeti mevcut değildir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/14737 K:2007/1143 T:08.02.2007
hükme esas alınan bilirkişi raporlarında gerekçesi belirtilmeden emsal taşınmazlar ile dava konusu taşınmaz için Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan metrekare değerleri arasındaki oranın tamamen tersine oran kurulmak suretiyle değer biçilmiştir. Bu nedenle, raporlar hüküm kurmaya yeterli olmadığı halde, bu durumun açıklıkla bozma ilamında belirtilmediği
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, E:2007/40 K:2007/849 T:08.02.2007
kısıtlamalara tabi bulunmayan emsal taşınmaz ile dava konusu taşınmazın yapılan karşılaştırması sonucunda tespit edilen değerinden, kısıtlama oranına denk düşecek belli bir indirim yapılması gerektiğinin düşünülmemiş olması doğru görülmemiştir.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/12852 K:2007/1147 T:06.02.2007
Arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, E:2006/14737 K:2007/1143 T:08.02.2007
Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında gerekçesi belirtilmeden emsal taşınmazlar ile dava konusu taşınmaz için Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan metrekare değerleri arasındaki oranın tamamen tersine oran kurulmak suretiyle değer biçilmiştir. Bu nedenle, raporlar hüküm kurmaya yeterli olmadığı halde, bu durumun açıklıkla bozma ilamında belirtilmediği
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, E:2007/40 K:2007/849 T:08.02.2007
Kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydında “korunması gerekli tabiat varlığı” şerhi bulunmakta ve Belediye Başkanlığı yazısında da “Yapı düzeni korunacak, yoğunluğu dondurulacak tarihi sit alanı”nda kaldığı belirtilmektedir. Değinilen bu ve benzeri kısıtlamalara tabi bulunmayan emsal taşınmaz ile dava konusu taşınmazın yapılan karşılaştırması sonucunda tespit edilen değerinden, kısıtlama oranına denk düşecek belli bir indirim yapılması gerektiğinin düşünülmemiş olması doğru görülmemiştir.