Ecrimisilin davacıdan istenilmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlem idari nitelikte bulunduğundan bu işlemin iptali istemi ile açılan davanın idari yargıda görülmesi gerekir.
İstemin Özeti: Davacının, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazı 8.3.1983 – 7.12.1984 tarihleri arasında fuzulen işgal ettiğinden bahisle adına ecrimisil tahakkuk ettirilmesi yolundaki Balıkesir Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğünün 25.12.1984 tarih, 3756 sayılı işleminin iptali istemiyle açtığı dava, Bursa İdare Mahkemesince, dava konusu edilen işlemin Kamu hizmetinin görülmesiyle ilgili olmayıp, fuzuli şagil ile idare arasında kurulan özel hukuk hükümlerine tabi bir sözleşmeye ilişkin bulunduğu, idarenin özel hukuk tüzel kişisi gibi davranarak işlem tesis ettiği, bu nedenle dava konusu uyuşmazlığın adli yargıda çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görev yönünden reddedilmiştir.
Danıştay Başsavcılığı, Bursa İdare Mahkemesinin 4.10.1985 tarih E: 1985- 724 K: 1985-509 sayılı, temyiz edilmediğinden Danıştay`ca incelenmeksizin kesinleşen bu kararının; iptal davasına konu ecrimisil tahakkuk işleminin, bir kamu kanunu olan 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa dayanılarak idarenin tek yanlı irade açıklaması ile tesis edildiğini, davacı ile davalı arasında yapılmış bir sözleşmeye dayanmadığını, bu haliyle görüm ve çözümü idari yargının görev alanına giren davanın görev yönünden reddi yolunda verilmiş olan kararın niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade ettiğini ileri sürerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 51 nci maddesi uyarınca temyizen kanun yararına bozulmasını istemektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, yukarıda tarih ve sayısı yazılı Bursa İdare Mahkemesi kararının Danıştay Başsavcılığınca temyizen bozulması istemi incelenerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten sonra işin gereği düşünüldü:
Balıkesir Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yeri 8.3.1983 – 7.12.1984 tarihleri arasında fuzulen işgal ettiğinden bahisle tahakkuk ettirildiğini belirttiği 69.883.- lira ecrimisili 15 gün içinde ödemesini davacıdan istemiş; söz konusu tutarı ödememesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Hazine alacağının tahsili yoluna gidileceğini davacıya bildirmiştir. 25.12.1984 tarih, 3756 sayılı bu işlemin iptali istemiyle davacı tarafından açılan dava ise, Bursa İdare Mahkemesince, dava konusu edilen işlemin Kamu hizmetinin görülmesiyle ilgili olmayıp, fuzuli şagil ile idare arasında kurulan özel hukuk hükümlerine tabi bir sözleşmeye ilişkin bulunduğu, idarenin özel hukuk tüzel kişisi gibi davranarak işlem tesis ettiği, bu nedenle dava konusu uyuşmazlığın adli yargıda çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görev yönünden reddedilmiştir.
İdari Yargının görev alanını idare hukukunun uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklar oluşturmaktadır. 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. bendinde, idari dava türleri, “a ) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep Konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b ) İdari eylem ve işlemlerden dolayı hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları,
c ) Genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” olarak belirlenmiştir.
İdari işlemler ise Kamu kurum ve kuruluşları tarafından Kamu hukuku kuralları uyarınca tek taraflı olarak tesis edilen ve re`sen uygulanabilir nitelikte olan hukuki tasarruflardır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu`nun “ecrimisil ve Tahliye Başlıklı” 75. maddesinde; “Devletin Özel Mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, şagilden bu kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle 13 üncü maddede gösterilen komisyonca takdir ve tesbit edilecek ecrimisil istenir… Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur” hükmü yer almaktadır.
Davalı idarece, özel hukuk hükümlerine tabi herhangi bir sözleşme dayanak alınmadan, 2886 sayılı Yasanın 75 nci maddesi hükmü uyarınca saptanan ecrimisilin davacıdan istenilmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlem de, yukarıdaki tanımlamaya uygun bir idari işlem niteliğinde bulunmaktadır. Anılan işlemin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünün idari yargının görev alanı içinde olduğu açık olup; davanın görüm ve çözümünün adli yargının görev alanına girdiğinden bahisle Bursa İdare Mahkemesince verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.