Değerlendirilen taşınmazın civarındaki taşınmazlardan farklı olarak üretimi arttırıcı özel ve üstün nitelikleri var ise bunlar kapitalizasyon faizi oranının belirlenmesinde dikkate alınmamış olmaları koşulu ile Kamulaştırma Kanunu’nun 11. maddesinin (i) bendindeki bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüler kapsamında mütalaa edilebilir.
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin artırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: K: Bozma üzerine dosyaya getirtilen K: Maraş İl Tarım Müdürlüğünün yazısındaki verilere göre dava konusu taşınmazın değerinin belirlenmesine esas alınacak net gelirin saptanması için taşınmazda yetiştirilmesi öngörülen ürünün dekar başına üretim miktarı patlıcanda 2000, yeşil soğanda 1500 ve marulda 4000 kg. olduğu halde hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu rakamlar sırasıyla 3000, 2400 ve 4900 olarak alınmıştır.
Tarla niteliğinde olan taşınmazlarda üretimi yapılabilecek ürünler itibariyle dekar başına net gelirinin hesaplanması, taşınmazın ortalama değerinin bulunmasına yöneliktir. Bu nedenle net gelir belirlenirken, taşınmazda verimi artırıcı ögeler (gübreleme, tava getirme vs.) dikkate alınmaksızın çevrede yetiştirilmesi mutad olan ürünlerin dekar başına ortalama üretimi ve yine ortalama fiatları ve üretim giderleri esas alınır. (Değerlendirilen taşınmazın, civarındaki taşınmazlardan farklı olarak üretimi artırıcı özel ve üstün nitelikleri var ise, bunlar kapitalizasyon faizi oranının belirlenmesinde dikkate alınmamış olmaları koşulu ile Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin (i) bendindeki “bedelin tesbitinde etkili olacak diğer objektif ölçüler” kapsamında mütalaa edilebilir.) Ancak yaptırılan incelemeler sonunda düzenlenen bilirkişi raporlarında taşınmazın özel olarak bedelinin artırılması gereken bir neden bulunmadığı da anlaşılmaktadır. Bu nedenle bilirkişilerin dava konusu taşınmazın ortalama bir taşınmazdan daha fazla miktarda verim gözlendiği için ortalama değerlerin üzerinde olan verilere göre hesap yapıldığına dair gerekçeleri hukuki olmadığı gibi bu verim fazlalığının ne suretle gözlendiği de açıklanıp dayanakları dosyaya getirtilmediğinden inandırıcı değildir.
Mahkemece hükmüne uyulan bozma uyarınca dosyaya getirtilen ortalama veriler esas alınmak sureti ile dava konusu taşınmazın dekar başına net gelirini hesaplamak, saptanan kapitalizasyon faizine göre değerini belirlemek üzere bilirkişi kurullarından ek rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK’nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 24.2.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.