Özet: Yapı kayıt belgesi ilgili belediyesine verildikten sonra 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği düzenlemesi karşısında, söz konusu işlemleri tesis eden idarelerce gerekli iptal işlemleri yapılacağı.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY: Tekirdağ İli, Marmaraereğlisi İlçesi, Sultanköy Mahallesi, İncirli Mandıra Mevkiinde davalı idare elemanlarınca yapılan denetimde “1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde 214,30 metrekare ruhsatsız çelik yapı yapıldığı” hususunun 14/05/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, davacı şirket tarafından 12/06/2015 tarihli başvuru ile 1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki prefabrik yapının 11148 sayılı parsele taşınacağı belirtilerek 522 metrekare yüzölçümlü alana yapılacak yapıyla ilgili yapı ruhsatı düzenlenmesi talebinde bulunulduğu, anılan başvurunun 26/06/2015 tarih ve 1530 sayılı işlem ile 1190 ve 1191 nolu parsellerin 1/25000 ölçekli İl Çevre Düzeni Planı gereği yapılmakta olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı çalışmaları kapsamında kaldığı, uygulama imar planı bulunmayan parsellerdeki yapı ile ilgili yapı ruhsatı düzenlenmesinin mümkün olmadığı belirtilerek reddedildiği, 22/07/2015 günlü, 207 sayılı encümen kararı ile 1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde yer alan ruhsatsız yapının 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkımına karar verildiği, anılan yapının 30 gün içerisinde davacı şirket tarafından kaldırılmaması halinde davalı idare tarafından kaldırılarak yıkım masraflarının tahsil edileceği yolunda 27/07/2015 günlü, 1828 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bunun üzerine, 11148 parsel sayılı taşınmaza yönelik ruhsat başvurusunun reddine ilişkin 26/06/2015 tarih ve 1530 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi ile 1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde yer alan ruhsatsız yapının yıkımına ilişkin 22/07/2015 tarih ve 207 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararı ve 27/07/2015 tarih ve 1828 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemlerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının 26/06/2015 tarih ve 1530 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmı yönünden temyiz istemine ilişkin olarak;
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür. Yukarıda tarih ve sayısı belirtilen Mahkeme kararı ve dayandığı gerekçe, hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmamaktadır.
Mahkeme kararının 1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde yer alan ruhsatsız yapının yıkımına ilişkin 22/07/2015 tarih ve 207 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararı ile 27/07/2015 tarih ve 1828 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmına gelince;
İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun “Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanılan yapılar” başlıklı 32. maddesinde, İmar Kanunu hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığının veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (…) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumunun tespit edileceği, yapının mühürlenerek inşaatın derhal durdurulacağı, durdurmanın, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılacağı, bu tebligatın bir nüshasının da muhtara bırakılacağı, bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibinin, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını isteyeceği, ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mührün, belediye veya valilikçe kaldırılacağı ve inşaatın devamına izin verileceği, aksi takdirde, ruhsatın iptal edileceği, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan binanın, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılacağı ve masrafın yapı sahibinden tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Uyuşmazlıkta; davacı şirket tarafından yapılan yapı ruhsatı talebinin 1190 ve 1191 sayılı parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ruhsatsız yapının 11148 sayılı parsele taşınmak suretiyle 11148 sayılı parsel için yapı ruhsatı düzenlenmesine yönelik olmasına rağmen, davalı idarece 11148 sayılı parsele ilişkin bir değerlendirme yapılmaksızın 1190 ve 1191 parsel sayılı taşınmazların uygulama imar planı kapsamında bulunmadığından bahisle ruhsat talebinin reddedilerek, dava konusu işlemlerin tesis edildiği gerekçesiyle İdare Mahkemesince dava konusu işlemler iptal edilmiş ise de; dava konusu yıkım işlemlerine konu olan 1190 ve 1191 sayılı taşınmazlar üzerindeki ruhsatsız yapının somut, ayrıntılı ve gerekçeli olarak yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, tutanağın yasada öngörülen şartları taşıdığı, söz konusu yapının yasal süre içerisinde (temyiz aşamasına kadarki süreçte dahi) ruhsata bağlanmadığı, uygulama imar planı bulunmayan taşınmazlarda yer alan ruhsatsız yapının ruhsata bağlanmasının mümkün olmadığı dikkate alındığında, yapı tatil tutanağı ile tespit edilen ruhsatsız yapının yıkımına ilişkin encümen kararında ve bu yıkım kararının uygulanmasına yönelik Belediye İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının 22/07/2015 tarih ve 207 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararı ve 27/07/2015 tarih ve 1828 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı şirket vekili tarafından verilen ve 27/08/2018 tarihinde Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğü kaydına giren dilekçe ile ekindeki 29/07/2018 tarihli 5 adet yapı kayıt belgesi dikkate alınarak temyiz isteminin reddi ile dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin Mahkeme kararının onanması gerektiği ileri sürülmekte ise de; 3194 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesinin 4. fıkrası ve Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin 6. maddesinde yer alan, yapı kayıt belgesi ilgili belediyesine verildikten sonra 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edileceği düzenlemesi karşısında, söz konusu işlemleri tesis eden idarelerce gerekli iptal işlemleri yapılacağından davacı şirket vekilinin belirtilen iddiası yerinde görülmemiştir.
KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine 2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu Tekirdağ İdare Mahkemesinin 29/03/2016 tarih ve E:2015/1243, K:2016/356 sayılı kararının; 26/06/2015 tarih ve 1530 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının ONANMASINA, 22/07/2015 tarih ve 207 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararı ile 27/07/2015 tarih ve 1828 sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının ise BOZULMASINA, 3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 27/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.