Belediye meclisinin yetkileri ile belediye encümenin yetkilerinin ayrı ayrı düzenlendiği, belediye meclisinin belediyenin karar organı olduğu, belediye encümeninin ise tek başına üç yıla kadar kiralama işlemlerini yapabileceği gibi, belediye meclisinin yetkisinde olan 3 yıldan fazla kiralama işlemlerini de belediye meclisi adına yapma yetkisinin olduğu, ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereği belediyeler tarafından yapılan ihalelerde ihale komisyonu görevinin belediye encümenince yerine getirileceği
İstemin Özeti: Bursa 2. İdare Mahkemesi’nin 27.01.2017 tarih ve E:2016/734 K:2017/209 sayılı kararının; davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, dava konusu işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tesis edildiği, söz konusu yerin sosyal ve kültürel amaçlar doğrultusunda kamuya yararlı bir vakfa boş olarak kiraya verildiği Kira bedelinin buna göre belirlendiği Kullanım için gerekli masraflar göz önüne alınarak kira bedelinin tespit edildiği, Belediye Meclisinin 3 yılı aşan kiralamalarda Belediye Encümenine yetki vermesinin usul ve yasalara uygun olduğu, ayrıca kira süresinin üç yıl olduğu, yapılan ihalenin pazarlık usulü ile yapılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan bir yerin kiraya verilmesinin söz konusu olduğu, pazarlık usulünün şartlarının oluştuğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava, Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Demirtaşpaşa Mahallesi, 2398 ada, 1 parsel sayılı taşınmazda bulunan Abdal Kültür Evi’nin 10 yıl süre ile kiraya verilmesine Kiralama işlerinin encümen tarafından yürütülmesine dair 04.11.2015 tarihli, 872 sayılı Meclis kararının, ayda 600,00-TL kira bedeli üzerinden ihaleye çıkarılmasına ilişkin 24.11.2015 tarihli, 3075 sayılı Encümen kararının ve ihalenin Ensar Vakfı Bursa Şubesi uhdesinde bırakılmasına ilişkin 16.02.2016 tarihli, 7 sayılı Encümen kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi’nce; mülkiyeti belediyeye ait bir taşınmazın 3 yıldan fazla süreyle (somut olayda 10 yıl süreyle) kiralanmasına ilişkin olarak alınan dava konusu 04.11.2015 tarihli, 872 sayılı Meclis kararında Kiralama işlemlerinin encümence yürütülmesine karar verildiği, 5393 sayılı Kanun’un 18/e ve 34/g maddeleri uyarınca, 3 yıldan fazla süreli kiralamaya belediye meclisince, 3 yıldan az süreli kiralamaya ise belediye encümenince karar verileceği, üç yıldan fazla süreli kiralama konusundaki yetkinin belediye encümenine devredilebileceğine dair kanunda bir hüküm bulunmadığı gibi, yine Kanun’un 34/g maddesinde, belediye meclisinin hangi kararlarının encümence yürütüleceğinin açıkça sayıldığı ve bunlar arasında kiralamaya (üç yıldan fazla süreli kiralamaya) ilişkin meclis kararlarının yer almadığı, dolayısıyla 10 yıllık kiralamaya ilişkin kararın yürütülmesi iş ve işlemleri encümene devredilemeyeceğinden dava konusu Meclis kararında hukuka uygunluk bulunmadığı; davanın, söz konusu işin 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulü ile ihalesine ilişkin 24.11.2015 tarihli, 3075 sayılı Encümen kararı ve anılan usulle yapılan ihaleye ilişkin 16.02.2016 tarihli, 7 sayılı Encümen kararına yönelik kısmına gelince; 2886 sayılı Kanun’da Esas olan ihale usulünün kapalı teklif usulü olduğu, diğer ihale usullerinin Kanunda belirtilen koşulların bulunması hâlinde uygulanabileceği, bir taşınmazın kiralanması işinin 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulü ile ihale edilebilmesi için, a) kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalenin uygun görülmemesi, b) bu yerin Devletin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması koşullarının bir arada bulunması gerektiği, davaya konu taşınmazın ise davalı belediyenin özel mülkiyetinde bir taşınmaz olduğu ve Devletin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden sayılamayacağı tartışmasız olduğundan, 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi ile ihalesi mümkün olmayan taşınmazın anılan madde uyarınca ihaleye çıkarılmasına ve bu madde uyarınca yapılan ihale sonucunda kiralanmasına ilişkin dava konusu encümen kararlarında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 17. maddesinde, belediye meclisinin, belediyenin karar organı olduğu belirtilmiş; 18/e maddesinde, “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” belediye meclisinin görev ve yetkileri arasında sayılmış; “Encümenin görev ve yetkileri” başlıklı 34. maddesinin (g) bendinde, “Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.”, (i) bendinde ise, “Diğer kanunlarda belediye encümenine verilen görevleri yerine getirmek.” belediye encümeninin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1. maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım Kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği belirtilmiş; “İhale komisyonları” başlıklı 13. maddesinin 5. fıkrasında, “İl özel idarelerine ait ihaleler, il daimi encümenince, belediyelere ait ihaleler belediye encümenince bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.” kuralına yer verilmiş; “İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36. maddesinde, bu Kanun’un 1. maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu, ancak, 44. maddede gösterilen işlerin belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45. maddede gösterilen işlerin açık teklif usulüyle, 51. maddede sayılan işlerin pazarlık, 52. maddede gösterilen işlerin de yarışma usulüyle yaptırılabileceği kurala bağlanmış; 64. maddesinde Kiraya verilecek taşınır ve taşınmaz malların kira süresinin on yıldan çok olamayacağı, üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, önceden Maliye Bakanlığı’ndan izin alınmasının şart olduğu Katma bütçeli idarelerde bu iznin, idarelerin bağlı bulundukları bakanlıktan alınacağı, özel idare ve belediyeler için kendi özel kanunlarının uygulanacağı kural altına alınmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, belediye meclisinin yetkileri ile belediye encümenin yetkilerinin ayrı ayrı düzenlendiği, belediye meclisinin belediyenin karar organı olduğu, belediye encümeninin ise tek başına üç yıla kadar kiralama işlemlerini yapabileceği gibi, belediye meclisinin yetkisinde olan 3 yıldan fazla kiralama işlemlerini de belediye meclisi adına yapma yetkisinin olduğu, ayrıca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereği belediyeler tarafından yapılan ihalelerde ihale komisyonu görevinin belediye encümenince yerine getirileceğinin düzenlendiği görülmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, 04.11.2015 tarih ve 872 sayılı Osmangazi Belediye Meclisi kararı ile Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Demirtaşpaşa Mahallesi, 2398 ada, 1 parsel sayılı, mülkiyeti davalı idareye ait 1.595,37 metrekare kullanım alanlı, üzerinde tescilli anıtsal eser niteliğindeki Abdal Kültür Evi’nin bulunduğu taşınmazın 5393 sayılı Kanun’un 18/e maddesi uyarınca 10 yıl süreyle kiralanmasına Kiralama işlerinin belediye encümenince yürütülmesine karar verildiği, 20.11.2015 tarihli kira tespit komisyonu kararı ile taşınmazın kira bedelinin aylık 600,00-TL olarak belirlendiği, 24.11.2015 tarih ve 3075 sayılı Osmangazi Belediye Encümeni kararı ile de söz konusu taşınmazın 600,00-TL + KDV bedel üzerinden Kamu yararına faaliyet gösteren derneklere kiraya verilmek üzere hazırlanacak şartnamesine göre 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulüyle 31.12.2018 tarihine kadar ihaleye çıkarılmasına karar verildiği, söz konusu ihaleye iki isteklinin teklif verdiği, ihalenin 625,00-TL + KDV teklif veren istekli uhdesinde kaldığı, 16.02.2016 tarih ve 7 sayılı Osmangazi Belediye Encümeni kararı ile anılan taşınmazın 31.12.2018 tarihine kadar aylık 625,00-TL + KDV bedelle ihale edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
5393 sayılı Kanun hükümleri dikkate alındığında, belediye meclisinin esasen belediyenin karar alma organı olduğu, belediye encümeninin de alınan bu kararları yerine getiren icra organı olduğu, belediye encümeninin meclis kararına gerek kalmaksızın 3 yıla kadar kiraya verme yetkisinin bulunduğu gibi, meclis tarafından taşınmazın 10 yıl süreyle kiraya verilmesi yönünde alınan karar uyarınca Kiralama işlemlerinin encümen tarafından yürütülmesine karar verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı; kaldı ki, söz konusu ihalede encümenin aynı zamanda ihale komisyonu olarak görev yapacağının 2886 sayılı Kanun’da açıkça düzenlendiği görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu meclis kararında yetki unsuru yönünden hukuka aykırılık, işlemin iptali yolundaki mahkeme kararının gerekçesinin bu kısmında hukukî isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, Mahkemenin, anılan ihalenin pazarlık usulü ile yapılması için gereken şartların bulunmadığı hususu ile ilgili ortaya koymuş olduğu gerekçede hukukî isabetsizlik, temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Bursa 2. İdare Mahkemesi’nin 27.01.2017 tarih ve E:2016/734 K:2017/209 sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının yukarıda özetlenen GEREKÇEYLE ONANMASINA; temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın davalı idareye iadesine Kullanılmayan 51,70-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine, dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 14.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.