Tesis edilecek mecra irtifakı nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenecek bedelin, taşınmazların niteliği gözetilerek atanacak uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kriterler esas alınarak tespit edilmesi gerekir. Bu bedel, yükümlü taşınmazda mecranın geçirildiği kısmın zemin değeri, eğer üzerinde muhdesat var ise bunların değeri ile mecranın geçirilmesi nedeniyle yükümlü taşınmazda bir değer eksilmesi var ise bu miktarın toplamından oluşur.
Dava açıldığı tarihte yürürlükte bulunan önceki Medeni Kanunun 668. maddesi uyarınca mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir.
Anılan madde “Gayrimenkul sahipleri yapılacak zarar tamamıyle ve peşin tazmin olunmak şartıyla mülkünün altından veya üstünden su yolu ve gaz ve elektrik boruları geçirilmesine, bunların başka yerden geçirilmeleri imkansız olur veya fazla masrafı mucip bulunur ise müsaade etmeğe mecburdur” hükmünü içermektedir.
Zorunlu mecra hakkının kurulması koşullarını içeren 668. madde kapsamı çerçevesinde dosyadaki delillerin değerlendirilmesi sonucu, davalıların aşağıda gösterilen nedenler dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
1- Tesis edilecek mecra irtifakı nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenecek bedelin, taşınmazların niteliği gözetilerek atanacak uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kriterler esas alınarak tespit edilmesi gerekir. Bu bedel, yükümlü taşınmazda mecranın geçirildiği kısmın zemin değeri, eğer üzerinde muhdesat var ise bunların değeri ile mecranın geçirilmesi nedeniyle yükümlü taşınmazda bir değer eksilmesi var ise bu miktarın toplamından oluşur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda yöredeki arazinin metrekare fiatının 800.000. TL. olduğu belirtilerek bu miktar üzerinden bedel hesaplanmış, tespit edilen değerin dayanakları gösterilmemiştir. Aleyhine mecra hakkı tesis edilen taşınmazlar tarla olarak kullanıldığına göre, bu konuda uzman bilirkişilerden usulüne uygun ve denetime elverişli rapor alınması gerekirken buna uyulmaması,
2- Medeni Kanunun 668. maddesinde açıkça mecra hakkının kurulması nedeniyle yükümlü taşınmaz malikinin uğrayacağı zararın peşin olarak yatırılması gerektiği belirtilmesine rağmen, yükümlü taşınmazların maliklerinin uğrayacağı zararın hükümden önce mahkeme veznesine ya da tespit edilecek bir tevdi makamına yatırılmaması,
3- Zorunlu mecra hakkı taşınmaza bağlı bir irtifak hakkıdır. Bu nedenle de taşınmaza bağlı irtifak hakları bir taşınmaz lehine, diğer bir taşınmaz aleyhine kurulur ve hükümde de bu hakkın hangi taşınmaz lehine hangi taşınmaz aleyhine kurulduğunun açıkça gösterilmesi gerekir. HUMK.nun 388 ve 389. maddelerinde belirtilen “hüküm kısmında taleplerden her biri hakkında verilen hüküm ile taraflara yüklenen borç ve hakların birer birer açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak ve infaz edilebilir şekilde gösterilmesi gerekir” şeklindeki hükme ve kurulan zorunlu mecra hakkının niteliğine aykırı şekilde, hükümde hangi taşınmazlar lehine mecra hakkının tesis edildiğinin açıklanmaması,
4- Davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılması gerekirken, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılardan alınmasına karar verilmiş olması,
5- Avukatlık Kanununun 27. maddesinde değişiklik yapan 4667 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 10.5.2001 tarihinden sonra verilen vekaletnamelere baro pulunun yapıştırılması gerektiği (HGK.nun 2.4.2003 T. 2003/19-265 esas 2003/267 K) halde taraf vekillerinin vekaletnamelerinde baro pulunun bulunmadığı ve mahkemece de bu hususa dikkat edilmediği görülmekle, anılan HGK. kararı ve 27. madde de baro pulu yapıştırılmayan vekaletnamelerin işleme dayanak yapılamayacağı belirtildiğinden bu eksikliğin giderilmemiş olması,
Doğru görülmemiştir. Yukarıda beş madde olarak belirlenen hususlar da gerekli inceleme ve araştırma yapılarak varılacak sonuç dairesinde bir karar vermek gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bu yönlerden bozulması gerekmiştir.