İlçe belediye meclisince kabul edilen uygulama imar planı değişikliğinin onaylama yetkisi büyükşehir belediye başkanına ait olup bununla birlikte ilçe belediye meclisinin uygulama imar planlarına ilişkin kararlarını tadilen onanma yetkisi yoktur.
İstemin Özeti: Bursa 1.İdare Mahkemesinin 29.4.1998 günlü. E: 1996/295. K: 1998/281 sayılı kararının iptale ilişkin bölümünün usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Tetkik Hakimi Ömer Köroğlu’nun Düşüncesi: İlçe belediye meclisince onaylanan imar planlarının onaylama veya onaylamayarak geri gönderme yetkisi büyükşehir belediye başkanlarına ait olduğundan, aksi yöndeki idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Savcı Habibe Ünal’ın Düşüncesi: Dava. …, … Yolu. … Köyü. … mevkii … pafta. … ada, … parsel sayılı taşınmazın yol için kamulaştırılmasına ilişkin 21.11.1995 günlü, 3269 sayılı … Büyükşehir Belediye Encümeni kararının ve bu kararın dayanağını oluşturan … Belediye Meclisinin 12.10.1995 günlü. 402 sayılı kararıyla onaylanıp büyükşehir belediye başkanınca 27.10.1995 gününde onaylanan imar planının iptali isteğiyle açılmış, idare mahkemesince, imar planlarını onaylama işinin belediye meclislerinin görevine girdiği, belediye başkanlarının plan onaylama yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle büyükşehir belediye başkanının plan onama işleminin yetki yönünden iptaline, … Belediye Meclisince alınan kararın ise henüz büyükşehir belediye meclisince onanarak kesin ve uygulanabilir bir işlem niteliğini kazanmadığından bu işleme yönelik dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, imar planının henüz kesin ve uygulanabilir nitelik kazanmamasından ötürü hukuki dayanağı bulunmayan kamulaştırma işleminin de iptaline karar verilmiş, bu karar davalılardan … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 8/b maddesinde, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazın ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı ve yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği hükmü yer al maktadır.
3030 sayılı Yasanın 6. maddesinin A fıkrasının b bendinde, ilçe belediye Terinin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını onaylamak ve uygulanmasını denetlemek görevi büyükşehir belediyelerine verilmiş, aynı Yasanın 14. maddesinde büyükşehir ve ilçe belediye meclislerince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, büyükşehir belediye baş kanının konunun meclislerde tekrar görüşülmesini isteyebileceği kurala bağlanmıştır.
Buna göre, nazım imar planlarına uygun uygulama imar planlarının ilçe belediyelerince hazırlanacağı ve büyükşehir belediye başkanının onaylamasıyla yürürlüğe gireceği, büyükşehir belediye başkanının planı onaylamayarak tekrar görüşülmek üzere ilçe belediye meclisine gönderme yetkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenle, ilçe belediye meclisince kabul edilen uygulama imar planı değişikliğinin büyükşehir belediye meclisinde görüşülmesi gerektiğinden bahisle idare mahkemesince verilen temyize konu kararda isabet görülmediğinden bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay 6. Dairesisince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra ışın gereği görüşüldü;
Dava. …. … Yolu. … Köyü. … Mevkii. … pafta, … ada. … parsel sayılı taşınmaza ilişkin 12.10.1995 günlü. 402 sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla bu planın onaylanması yolundaki …Büyükşehir Belediye Başkanlığının 27.10.1995 günlü. 16021043 0078 sayılı kararının ve uyuşmazlık konusu taşınmazın yola giden kısmında bulunan bina ve eklentilerin kamulaştırmasına ilişkin 21.11.1995 günlü 3269 sayılı belediye encümeni kararının iptali isteğiyle açılmış, idare mahkemesince. 1580 sayılı Kanununun 70. maddesinde imar plan ve programlarının belediye mahkemece karara bağlanacağının öngörüldüğü. 3194 sayılı Kanunun 8. maddesinde daha ayrıntılı hır düzenleme ile planların belediyelerce yaptırılıp belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceğinin hükme bağlandığı, bu maddeler ile 3030 sayılı Kanunun 6/b ve 14/b maddeleri birlikte değerlendirildiğinde büyükşehir statüsündeki illerde de nazım ve uygulana imar planlarını onaylama yetkisinin büyükşehir belediye meclislerine ait olduğu, planların bu onaydan sonra yürürlüğe gireceği, her ne kadar 3030 sayılı Kanunun 1. maddesinin 3. ve 4. bendinde büyükşehir ve ilçe belediye meclislerince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına gönderileceği belirtilmiş ve başkana kanunun meclislerde yeniden görüşülmesini isteme yetkisi tanınmış ise de. 14. maddesinin ( b ), 3194 sayılı Kanunun 8/b maddesi ile birlikte düşünüldüğünde bu hükmün, başkana, aynen veya değiştirerek onaylama niteliğinde, yani tek başına planı onaylama veya değiştirme şeklinde bir yetki vermediği, belediyelerde karar organlarının, meclis ve encümen olduğu, belediye başkanlarının kanunlarla kendilerine verilen yetki ve görevlerden başka belediyenin yetkili organlarınca ( meclis ve encümence ) verilen kararları uygulamakla görevli olduğu. 3030 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili yönetmeliğin 8. maddesinde belirtilen görevlerin, hangi organlarca yerine getirileceğine dair bir hüküm bulunduğu, büyükşehir belediye meclisinin görevlerini gösteren 38. maddesinin ( m ) fıkrası. 3030 sayılı Kanun ile 1580 sayılı belediye kanunu ve çeşitli kanunlarla belediye meclislerine verilen ve belediye idaresine verilip de “nitelikleri” bakımından belediye meclisince görüşülmesi gereken işleri görüşüp karara bağlamayı büyükşehir belediye meclisinin görevleri arasında saydığı, imar planlarını onaylama işinin de “nitelik” itibariyle belediye meclislerinin görevine girdiği. İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 14. maddesinde planların, belediye meclislerince onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceğinin belediye başkanınca mühürlenip imzalandıktan sonra ilan edileceğinin belirtilmiş olması da büyükşehir belediye başkanlarının yetkisinin imar planlarını onaylama değil, mühürleyip imzalama, ilan ettirme veya yeniden görüşülmek üzere meclise geri gönderme ile sınırlı bulunduğunu gösterdiği, bu durumda … Belediye Meclisince alınan dava konusu karar henüz büyükşehir belediye meclisince onanarak kesin ve uygulanabilir işlem niteliği kazanmadığından, davanın bu kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığı; diğer taraftan ilçe belediye meclislerince uygun bulunan uygulama imar planlarını onama yetkisi büyükşehir belediye meclisine ait bulunduğundan, 27.10.1995 günlü, 16021,043-0078 sayılı büyükşehir belediye başkanlığı işleminin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu; nizalı parselin yola giden kısımları üzerinde bulunan bina ve eklentilerinin kamulaştırılmasına ilişkin 21.11.1995 günlü. 3269 sayılı encümen kararının dayanağı imar planının henüz kesin ve uygulanabilir nitelik kazanmamasından ötürü hukuki dayanaktan yoksun bulunduğu gerekçesiyle ilçe belediye meclisinin 12. 10.1995 günlü işlemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, büyükşehir belediye başkanlığının 27.10.1995 günlü işlemiyle 21.11.1995 günlü kamulaştırma işleminin iptaline karar verilmiş; bu kararın iptale ilişkin bölümü davalı idarelerden büyükşehir belediye başkanlığınca temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, 12.10.1995 günlü. 402 sayılı ilçe belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının büyükşehir belediye başkanlığı tarafından 27.10.1995 günlü. 16021043-0078 sayılı işlemle değiştirilerek onaylandığı ve bu plan uyarınca da kamulaştırma işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 8/b maddesinde mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bir aylık ilan süresi içerisinde planlara yapılan itirazların belediye meclisince onbeş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de bu usullere tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
3030 sayılı Yasanın 6/A maddesinin ( b ) bendinde, ilçe belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları tatbikat imar planlarının onaylanması ve uygulanmasını denetlemek görevi büyükşehir belediyelerine verilmiş, aynı Yasanın 14. maddesinde de büyükşehir ve ilçe belediye meclisince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, büyükşehir belediye başkanının konunun meclislerde tekrar görüşülmesini isteyebileceği, meclislerin kararlarında ancak 2/3 çoğunluk ısrar edilebileceği, bu hallerde meclis kararının kesinleşmiş olacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıdaki hükümlerin birlikte incelenmesinden, nazım imar planlarına uygun uygulama imar planlarının ilçe belediyelerince hazırlanacağı ve büyükşehir belediye başkanı tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği veya onaylanmaz ise yeniden görüşülmek üzere ilçe belediye meclisine iade edilebileceği, bu konuların büyükşehir belediye başkanının yetkisi dahilinde bulunduğu, bununla birlikte ilçe belediye meclisinin uygulama imar planlarına ilişkin kararlarını tadilen onama yetkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Buna göre, ilçe belediye meclisince kabul edilen uygulama imar planı değişikliğinin onaylama yetkisinin büyükşehir belediye meclisine ait olduğu gerekçesiyle idare mahkemesince verilen temyize konu kararda hukuki isabet bulunmadığından, büyükşehir belediye başkanının ilçe belediye meclisinin söz konusu kararını değiştirerek onaylama yetkisinin bulunmadığı hususu da gözetilerek uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle Bursa 1.İdare Mahkemesinin 29.4.1998 günlü. E: 1996/295, K: 1998/281 sayılı kararının temyiz edilen bölümünün bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 10.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.